ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ

ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ

Στύλος Διονύσιος,

^{Φοιτητής Νοσηλευτικής στο Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης (ΑΤΕΙΘ)}

Εισαγωγικά

             Ο ορισμός του κοινωνικού αποκλεισμού περιλαμβάνει ομάδες του πληθυσμού που η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, στην κατανάλωση και αλλού  συνοδεύεται από το στιγματισμό των ανθρώπων που τον υφίστανται, όπως τα άτομα με αναπηρία.

        Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση και επομένως η πρόληψη των παραγόντων που οδηγούν σε κοινωνικό αποκλεισμό τα άτομα με αναπηρία.

Αναπηρία

       Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό της κοινής δραστηριότητας λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης λόγω σωματικής ή πνευματικής βλάβης ενός ανθρώπου. Διακρίνουμε τους σωματικά ανάπηρους και τους διανοητικά ανάπηρους. Η αναπηρία γενικά διακρίνεται σε ολική και μερική καθώς και σε σωματική και διανοητική.

         Η μερική αναπηρία έχει ελαφρότερο χαρακτήρα και κυμαίνεται σε ποσοστά αναπηρίας.

          Ολική αναπηρία

·         —Η παντελής απώλεια της όρασης και στα δύο μάτια

·         —Η ολοκληρωτική γενική μετατραυματική παράλυση

·         —Η απώλεια των άνω άκρων, των χεριών.

·         —Ο ακρωτηριασμός και των δύο μηρών ή κνημών.

·         —Η αφασία.

·         —Η παραπληγία.

·         —Η ψυχοπάθεια, προερχόμενη από τραύμα στο κεφάλι.

·         —Η «προϊούσα κινητική αταξία», ύστερα από τραύμα.

·         —Η απώλεια ενός άκρου και η αχρήστευση του άλλου.

·         Ο ακρωτηριασμός ή η πλήρης αχρήστευση του ενός τουλάχιστον ποδιού.  

              

               Γενικότερα

              Η αναπηρία αποτελεί διεθνώς ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα και συνεχώς επίκαιρα θέματα της κοινωνίας. Τα άτομα με αναπηρία έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα με τους άλλους πολίτες στις συναλλαγές τους, έχοντας το δικαίωμα κάθε νόμιμης χρήσης, αναφοράς, πρόσβασης και προσφυγής σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και αρχές του Κράτους. Είναι αλήθεια ότι γίνονται αρκετές προσπάθειες για να καλυφθούν οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών υγείας, έναν κομβικό τομέα για την περίθαλψη και αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία που συμβάλει και  στην ενσωμάτωσή  τους στην κοινωνία γενικότερα.
          Ο κοινωνικός αποκλεισμός (συναντάται και με τον όρο κοινωνική περιθωριοποίηση) είναι ευρέως διαδεδομένος σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης και συχνά συνοδεύεται από λεκτική και φυσική βία κατά των περιθωριοποιημένων ατόμων. Είτε παρουσιάζεται ως κακή ή καλή πράξη ως αρετή ή αμαρτία, ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι ένα σύνθετο φαινόμενο στις διαφορετικές μεταμφιέσεις του που υπερβαίνουν τον χρόνο και εμφανίζονται στην καθημερινή ζωή.

   Κοινωνικός αποκλεισμός

             

            Ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι η αδυναμία ή/​και η παρεμπόδιση ατόμων και ομάδων να συμμετέχουν στις διαδικασίες κοινωνικής ανάπτυξης με συνέπεια την ελλιπή απορρόφηση των κοινωνικών αγαθών.

             Ο κοινωνικός αποκλεισμός περιορίζει ή απαγορεύει τη συμμετοχή στην οικονομική , πολιτική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή και εμφανίζεται όταν οι υπηρεσίες και οι πόροι δεν είναι διαθέσιμοι, προσβάσιμοι ή αποδεκτοί.

            Ο κοινωνικός αποκλεισμός συνεπάγεται την περιθωριοποίηση ατόμων ή ομάδων και συνδέεται άμεσα με την φτώχεια, την ανεργία και τα χαμηλά εισοδήματα , την υγεία, το επίπεδο εκπαίδευσης και ευκαιριών, τη δυνατότητα συμμετοχής στις κοινωνικές λειτουργίες, διαδικασίες και εξελίξεις, την προσβασιμότητα σε κοινωνικά αγαθά, την κοινωνική ένταξη.

        Δράσεις  κατά του κοινωνικού αποκλεισμού

    Η ενημέρωση για το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού

·    Ευαισθητοποίηση των πολιτών για να βοηθούν και υποστηρίζουν τα άτομα με ΑΜΕΑ

  Κινητοποίηση αναπήρων και επαναπροσδιορισμός στην κοινωνία

     Ψυχολογική υποστήριξη ατόμων με αναπηρία αλλά και υποστήριξη της οικογένειας  

           Αθλητισμός και ΑΜΕΑ 

     Το  αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων περιλαμβάνει πλέον 26 αθλήματα και τo αγωνιστικό πρόγραμμα των Χειμερινών Παραολυμπιακών περιλαμβάνει 8 αθλήματα. Τέσσερα από αυτά είναι αποκλειστικά Παραολυμπιακά. Αυτά είναι τα Μπότσια, το Γκόλμπολ, η Άρση βαρών σε πάγκο και το Ράγκμπι με αμαξίδιο. Στους Αγώνες της Αθήνας προστέθηκε το άθλημα του  Ποδοσφαίρου 5x5, ενώ στο Πεκίνο για πρώτη φορά αγωνίστηκαν αθλητές στην Κωπηλασία. Ο αθλητισμός εκτός από την φυσική ευεξία μπορεί να χαρίσει πολλά πλεονεκτήματα τόσο σε έναν υγιή άνθρωπο, όσο και σε έναν ξεχωριστό θα λέγαμε άνθρωπο.  

Ψυχολογικά οφέλη του αθλητισμού

      Ψυχολογικά οφέλη από τη συμμετοχή στην άσκηση Η άσκηση, είτε ως αναψυχή, είτε ως αγωνιστικός αθλητισμός στα άτομα με ιδιαιτερότητες, είναι ευεργετική. Τα κυριότερα ψυχικά οφέλη είναι:

1)Ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης
 2)Προσαρμογή του ατόμου στην κοινωνία και αποδοχή
 3)Επαναπόκτηση του αυτοσεβασμού
 4)Πρόληψη ή μείωση της απομόνωσης, της απόγνωσης, ή της κατάθλιψης
 5)Ευκαιρία για διασκέδαση, ικανοποίηση, χαρά και αυτοεκπλήρωση
 6)Συμμετοχή σε άλλα προγράμματα εκπαίδευσης και εξάσκησης
 7)Επέκταση των ψυχολογικών και κοινωνικών οφελών και στο περιβάλλον του αθλητή

               Ρατσισμός

     

     Ο όρος ρατσισμός είναι συνώνυμος με τον όρο κοινωνικός αποκλεισμός

Ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους, διακρινόμενοι είτε από το χρώμα του δέρματος, είτε από την εθνικότητα, είτε από τη θρησκεία κλπ.

Συμπερασματικά

      Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της αναπηρίας, τόσο σε ιατρικό όσο και σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο, απαιτεί την παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας μέσω συντονισμένων ιατρικών, ψυχολογικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών υπηρεσιών.

           Βιβλιογραφία

   Ντόμινικ Σνάππερ, Κρίνοντας τον ρατσισμό, εκδ. Πατάκη

   ΑΜΕΑ – Άτομα με αναπηρία http://amea-blog.blogspot.gr/

  — Gough Jamie et al 2006, Spaces of Social Exclusion, Routledge

   —Εθνική αθλητική ομοσπονδία ατόμων με αναπηρίες http://www.eaom-amea.gr/2013/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=46&Itemid=3